Wat zijn de kenmerken en voor- en nadelen van verschillende rechtsvormen?

Bij de start van een eigen onderneming komt vaak een hoop kijken. Veel verschillende aspecten hiervan worden beschreven in het ondernemingsplan. Zo ook de rechtsvorm van uw bedrijf; deze moet worden bepaald wanneer u uw bedrijf inschrijft bij de Kamer van Koophandel. Hierin onderscheiden we twee verschillende vormen. Enerzijds een rechtsvorm zónder rechtspersoonlijkheid, waarbij u met uw privévermogen aansprakelijk bent voor eventuele schulden van uw bedrijf. Anderzijds bestaan er rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid; hierbij bent u niet met uw privévermogen aansprakelijk voor eventuele bedrijfsschulden. Heeft u hulp nodig bij het kiezen van de juiste rechtsvorm voor uw (toekomstige) onderneming? Bekijk hieronder de kenmerken plus voor- en nadelen van de meest voorkomende rechtsvormen voor een bedrijf.

Eenmanszaak

De eenmanszaak is momenteel de meest voorkomende rechtsvorm. Niet gek, want ook als ZZP’er maakt men gebruik van deze rechtsvorm. Een eenmanszaak is eenvoudig op te richten. Deze vorm geeft, zeker in de opstartfase van uw onderneming, over het algemeen meer belastingvoordeel door onder andere de startersaftrek, de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling. Let op! Een eenmanszaak valt wel onder een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid. Hierbij bent u dus met uw privévermogen aansprakelijk voor de schulden van uw bedrijf.

Vennootschap onder firma

Wanneer u samen met andere ondernemers een bedrijf gaat opzetten, gaat u in de meeste gevallen voor een vennootschap onder firma; ook wel vof. Alle vennoten brengen iets in; of het nu gaat om financiële middelen, goederen of arbeid. Een minimumkapitaal is niet nodig. U kunt bij een vof persoonlijk aansprakelijk zijn voor eventuele schulden. Ook wanneer deze door een andere vennoot zijn gemaakt. Het is dus zeer verstandig om vooraf duidelijke afspraken op papier vast te leggen!

Commanditaire vennootschap

Wilt u een vof beginnen, maar heeft u te weinig kapitaal, of zoekt u een betrokken geldschieter? Dan kunt u kiezen voor de commanditaire vennootschap (cv), een speciaal soort vennootschap onder firma. Hierin zijn er één of meer beherende vennoten en één of meer stille vennoten. Deze laatste (ook wel commanditaire vennoten genoemd) hebben slechts een financiële inbreng. Stille vennoten zijn slechts aansprakelijk voor het bedrag dat zij investeren. Zij mogen niet namens de vennootschap optreden. Doen zij dit toch, dan worden ze net als de beherende vennoten aansprakelijk voor alle schulden.

Maatschap

Wilt u uw beroep samen met anderen als zelfstandig ondernemer uitvoeren, bijvoorbeeld als tandarts, fysiotherapeut of advocaat? Dan kunt u kiezen voor een maatschap: een vorm van een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, waarbij twee of meer personen (de vennoten of maten) een samenwerking aangaan onder een gemeenschappelijke naam. De vennoten brengen iets in (zoals arbeid, geld of goederen) met het doel het voordeel dat daaruit voortvloeit te delen. Onderlinge afspraken over de inbreng van de vennoten, de winstverdeling en de verdeling van de bevoegdheden, worden vastgelegd in een maatschapscontract. Wanneer de vennoten geen afspraken hebben gemaakt over de winst- en verliesverdeling, wordt er verdeeld naar verhouding van de waarde van inbreng.

Besloten vennootschap

Een besloten vennootschap, ook wel bv genoemd, kunt u zowel alleen als met anderen oprichten. Het kapitaal van de bv is verdeeld in aandelen; aandeelhouders spelen hierbij een belangrijke rol. Zij vormen de Algemene vergadering van Aandeelhouders (AvA). De bestuurders geven de dagelijkse leiding aan het bedrijf. Een bv kan ook een raad van commissarissen hebben, die toezicht houdt op het bestuur. Bij kleine bv’s is de bestuurder vaak ook de enige aandeelhouder en is dan directeur én grootaandeelhouder. Een groot voordeel van een besloten vennootschap is dat u in de meeste gevallen niet persoonlijk aansprakelijk bent, maar de bv zelf.

Naamloze vennootschap

Een naamloze vennootschap (nv) lijkt in vele opzichten op een besloten vennootschap, waarbij het kapitaal verdeeld is in aandelen. Het voornaamste verschil? Deze rechtsvorm kent tevens aandelen die vrij verhandelbaar zijn op de beurs. Dit in tegenstelling tot de bv, waarbij je aandelen alleen op naam kunt overdragen via de notaris. Daarnaast geldt bij deze rechtsvorm een minimum startkapitaal van €45.000 en moet je voor de officiële oprichting van de naamloze vennootschap bij de notaris een notariële akte (laten) opstellen, waarin de statuten van de nv worden vastgelegd.

Vereniging

Als u een wens of doel heeft en met anderen wilt samenwerken om dit te bereiken, kunt u kiezen voor de vereniging als rechtsvorm voor uw bedrijf. Deze kunt u bijvoorbeeld oprichten om samen te tuinieren, sporten of muziek te maken. Een vereniging bestaat uit minimaal twee leden, en tijdens de ledenvergadering worden er beslissingen genomen over de organisatie.

Coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij

Wilt u als individuele ondernemer profiteren van de voordelen van een collectief, zoals van gezamenlijke inkoop of marketing? Dan kunt u kiezen voor de rechtsvorm coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij. Deze vorm kan ook geschikt zijn als uw klanten steeds vaker eisen stellen aan uw dienstverlening. Als individuele ondernemer kunt u bijvoorbeeld in de problemen komen als u ziek wordt. Bij een coöperatie kunnen andere leden dan uw werk overnemen.

Stichting

Wilt u een bepaald maatschappelijk, sociaal of ideëel doel realiseren, zoals het behoud van natuur of cultuur, en heeft u hiervoor een vermogen beschikbaar? Dan kunt u kiezen voor de stichting als rechtsvorm voor uw bedrijf. In een stichting zal de behaalde winst in het algemeen gebruikt moeten worden voor het gestelde doel. Een belangrijk verschil met verenigingen is dat een stichting geen leden heeft, al worden donateurs of vrijwilligers soms wel zo aangeduid door sommige stichtingen.

Hopelijk bent u wat wijzer geworden uit bovenstaande rechtsvormen voor een bedrijf. Ziet u door de bomen het bos niet meer en heeft u hulp nodig met het vaststellen van de juiste rechtsvorm? Of heeft u hulp nodig met het opstellen van een gedegen businessplan? Neem gerust contact met ons op, wij helpen u graag verder.