Home / Blog / Marktontwikkelingen in je ondernemingsplan: zo beschrijf je jouw markt

Marktontwikkelingen in je ondernemingsplan: zo beschrijf je jouw markt

Als startende ondernemer wil je een goed beeld hebben van de markt waarin je actief wordt. In je ondernemingsplan is het marktonderzoek (ook wel: brancheonderzoek) essentieel om te laten zien dat je weet waar je aan begint. Dit marktonderzoek bestaat uit drie onderdelen:

Marktontwikkelingen – waar we in dit blog dieper op ingaan,
Doelgroepanalyse,
Concurrentieanalyse.

In dit blog zoom ik in op het eerste onderdeel: marktontwikkelingen. Wat speelt er in jouw branche? Welke trends en ontwikkelingen zijn relevant? En hoe vertaal je die informatie naar een overtuigend ondernemingsplan?

Heb je hulp nodig bij het in kaart brengen van de ontwikkelingen in jouw markt of wil je sparren over je ondernemingsplan? Neem dan vrijblijvend contact met me op.

Waarom zijn marktontwikkelingen in je ondernemingsplan belangrijk?

Het beschrijven van de marktontwikkelingen in je ondernemingsplan laat zien dat je snapt in welke context jouw bedrijf opereert. Investeerders, banken en andere partijen willen weten of jouw plannen realistisch en toekomstbestendig zijn. Als je kunt aantonen dat je inspeelt op actuele trends en ontwikkelingen in jouw branche, vergroot dat het vertrouwen in jouw onderneming. Daarnaast helpt het jou als ondernemer om beter voorbereid te starten. Door je te verdiepen in de ontwikkelingen binnen jouw markt, ontdek je kansen én bedreigingen. Een goed onderbouwd beeld van de marktontwikkelingen laat zien: jij weet waar je aan begint.

Wat moet er in het hoofdstuk marktontwikkelingen staan?

In het hoofdstuk over marktontwikkelingen schets je het grotere plaatje van de sector waarin je actief bent. Het gaat erom dat je aantoont dat je weet wat er speelt en hoe dat invloed heeft op jouw onderneming. Deze drie onderdelen mogen niet ontbreken:

1. Trends en ontwikkelingen
2. Marktomvang en groeipotentie
3. Jouw kansen, bedreigingen en positionering

Deze onderdelen zorgen samen voor een onderbouwde analyse van de markt waarin je gaat ondernemen.

Wil je zien hoe het hoofdstuk Marktontwikkelingen is uitgewerkt in een volledig plan? Bekijk dan het voorbeeld ondernemingsplan dat ik speciaal heb opgesteld voor startende ondernemers.

1. Trends en ontwikkelingen in jouw branche

De omgeving waarin je onderneemt verandert voortdurend. Noem hier invloeden van buitenaf die jouw markt beïnvloeden, zoals:

Economisch: rente, inflatie, beschikbaarheid van financiering
Politiek: nieuwe wet- en regelgeving, belastingen, subsidies
Ecologisch: klimaatbeleid, milieueisen
Sociaal: demografische veranderingen, consumentengedrag
Technologisch: automatisering, AI, nieuwe software

Het gaat erom dat je laat zien: ik weet wat er speelt en ik weet hoe ik daarop moet inspelen.

Belangrijk: Benoem niet alleen de positieve ontwikkelingen, maar wees eerlijk en realistisch. Ook trends die mogelijk nadelig zijn voor jouw onderneming horen erbij. Juist dit toont aan dat je je goed hebt voorbereid. Het gaat erom dat je het totaalplaatje laat zien en aantoont dat je hebt nagedacht over de implicaties en hoe je daarmee omgaat.

Stel jezelf deze vragen:

Welke trends bieden kansen?
Welke bedreigingen zie ik?
Wat betekent dit concreet voor mijn bedrijf?
Hoe ga ik hiermee om?

Voorbeeld:

De toename van AI-tools zorgt ervoor dat sommige taken in mijn vakgebied geautomatiseerd worden. Ik positioneer mij daarom als specialist met persoonlijke begeleiding en strategisch advies.

2. Marktomvang en groeipotentie

Een belangrijk onderdeel van de marktontwikkelingen is de omvang van de markt waarin je actief wilt worden. Investeerders, financiers en andere betrokkenen willen weten: is er ruimte voor het bedrijf? En is er genoeg potentieel om winstgevend te worden? Daarom moet je met bronnen onderbouwen hoe groot de markt is én of die groeit of onder druk staat. Dit geeft direct inzicht in de haalbaarheid van je idee.

Onderzoek de volgende vragen:

Hoeveel klanten zijn er?
Kijk naar het aantal consumenten en bedrijven binnen jouw doelgroep. Is het een brede markt of juist een niche?
Hoeveel omzet wordt er gegenereerd in de branche?
Is de markt stabiel, groeiend of juist krimpende? Benoem de trend: is er stijgende vraag, of juist afname? Wat zijn de oorzaken? En hoe beïnvloedt dat jouw kansen?

Tips voor je onderbouwing:

Gebruik cijfers uit de afgelopen 1-3 jaar, geen verouderde data.
Vermeld altijd de bron.
Als exacte cijfers niet beschikbaar zijn, gebruik dan schattingen en licht toe hoe je daaraan komt (bijv. extrapolatie op basis van aantal winkels x gemiddelde omzet).

En vergeet dit niet:

Een grote markt is niet altijd beter. Soms is een kleine, goed gedefinieerde niche juist aantrekkelijk, zeker als je daar weinig concurrentie hebt en hoge klantwaarde kunt leveren.

3. Jouw kansen, bedreigingen en positionering

Dit is het slotstuk van dit onderdeel. Je verbindt hier alles met elkaar: wat betekenen al die marktontwikkelingen voor jouw bedrijf?

Welke kansen zie je?
Welke bedreigingen zijn er?
Hoe onderscheid jij je?
Wat is jouw positie binnen die markt?

Voorbeeld:

Door de vergrijzing groeit de vraag naar persoonlijke hulp aan huis. Tegelijk is het lastig om personeel te vinden. Mijn aanpak is om met een klein, hecht team te starten en bewust regionaal te opereren, zodat ik kwaliteit kan garanderen en schaalbaar kan groeien.

Laat zien:

Dat je begrijpt waar je staat in de markt.
Dat je geen roze bril op hebt.
En dat je een heldere visie hebt op hoe jij inspeelt op ontwikkelingen.

Tips voor het beschrijven van marktontwikkelingen in je ondernemingsplan

1. Gebruik betrouwbare, openbare bronnen

Veel ondernemers vinden het lastig om marktontwikkelingen goed te onderbouwen, omdat ze niet weten waar ze betrouwbare en actuele informatie kunnen vinden. Toch is het essentieel om je onderbouwingen te baseren op feitelijke gegevens. Dat geeft je plan overtuigingskracht én laat zien dat je weet waar je over praat.

Begin je deskresearch daarom altijd met betrouwbare bronnen. Onderstaande databronnen zijn openbaar toegankelijk en bieden waardevolle inzichten:

Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS): Geeft statistieken over sectoren, omzetten, consumentengedrag, bevolkingsontwikkeling en meer. Ideaal voor algemene marktgegevens.

Sectorrapporten van banken: Banken zoals Rabobank, ING en ABN AMRO publiceren regelmatig sectorprognoses en trendanalyses. Deze zijn actueel en goed toepasbaar op je ondernemingsplan.

Brancheorganisaties: Organisaties zoals BOVAG, ANWB, Thuiswinkel.org of INretail brengen jaarlijks rapporten en trendanalyses uit die diep ingaan op ontwikkelingen in hun sector.

Kamer van Koophandel (KvK): Biedt branche-informatie en ondernemersdata per regio. Een goed startpunt voor je onderzoek.

Google Trends, Statista, GfK: Deze platforms geven inzicht in consumentengedrag, zoektrends en opkomende markten. Handig als je online gedrag wilt analyseren.

Nieuwsartikelen: Zoek via Google op trends of recente ontwikkelingen in jouw branche. Dit helpt om je onderbouwing actueel te houden.

Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP): Publiceert onderzoeken over maatschappelijke en culturele ontwikkelingen in Nederland. Relevante bron als je in de zorg, welzijn of educatie actief bent.

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM): Biedt data over gezondheid, leefstijl, milieu en volksgezondheid. Vooral nuttig voor ondernemers in de gezondheidssector.

Lokale overheden: Gemeentes en provincies publiceren vaak eigen economische rapportages of gebiedsanalyses die handig zijn als je lokaal onderneemt.

Bronvermelding: Noteer bij elk cijfer of inzicht de bron en het jaartal. Dat maakt je plan betrouwbaar en professioneel.

Door gebruik te maken van deze bronnen geef je jouw ondernemingsplan meer diepgang en laat je zien dat je niet op onderbuikgevoel onderneemt, maar op basis van feiten.

2. Vertaal cijfers naar jouw situatie

Laat niet alleen zien wat de trend is, maar geef aan: wat betekent dit voor mijn bedrijf?

Bijvoorbeeld: “De bouwsector kampt met hoge materiaalkosten. Ik kies daarom bewust voor lokale leveranciers met vaste prijsafspraken.” Maak het concreet en relevant voor jouw aanpak.

3. Benoem ook negatieve ontwikkelingen

Het is niet de bedoeling om alleen positieve trends te benoemen, omdat je je idee wilt ‘verkopen’. Geldverstrekkers waarderen juist een realistisch beeld. Benoem óók wat tegenzit en hoe je daarmee omgaat.

Bijvoorbeeld: “De kosten voor personeel in de horeca zijn de afgelopen jaren flink gestegen en goed personeel is moeilijk te vinden. Daarom kies ik voor een compact concept met een kleine, vaste kern van medewerkers en vul ik dit aan met technologie zoals QR-bestellingen en selfservice om de operationele druk te verlagen.”

4. Laat jouw positie in de markt zien

Maak duidelijk waar jij jezelf ziet in die markt:

Ben je een vernieuwende speler?
Vul je een niche?
Bied je betere service dan bestaande aanbieders?

Dit geeft vertrouwen dat je een doordachte strategie hebt.

5. Combineer cijfers met praktijkkennis

Cijfers zijn belangrijk, maar ze komen pas écht tot leven als je ze koppelt aan je eigen inzichten of praktijkervaring. Heb je al gewerkt in de branche, gesprekken gevoerd met klanten of ondernemers gesproken? Verwerk dat in je plan.

Bijvoorbeeld: “In gesprekken met vier ondernemers uit mijn netwerk hoor ik dat personeelstekort een groot probleem is. Dit wordt bevestigd door een sectorrapport van ABN AMRO uit 2025.”

Zo laat je zien dat je niet alleen feiten verzamelt, maar ook snapt hoe die zich in de praktijk vertalen. Tip: gebruik naast data ook meningen en trends uit whitepapers, interviews en vakmedia om een compleet en actueel beeld van jouw markt te schetsen.

Valkuilen bij het beschrijven van marktontwikkelingen in je ondernemingsplan

1. Geen concrete cijfers gebruiken

Zinnen als “de markt is groot” of “er is veel vraag” zijn te vaag. Zonder onderbouwing blijft je verhaal oppervlakkig. Gebruik cijfers om je uitspraken kracht bij te zetten en verwijs naar de bron.

2. Alleen naar landelijke data kijken

Veel ondernemers vergeten de regionale context. Terwijl bijvoorbeeld de vraag naar kinderopvang of zorgdiensten sterk per provincie of gemeente kan verschillen. Check ook gegevens van je gemeente of provincie.

3. Te eenzijdig denken

Je focust alleen op je eigen idee, zonder écht naar het grotere marktbeeld te kijken. Als je bijvoorbeeld enthousiast bent over duurzaamheid, wil dat nog niet zeggen dat de hele markt daar klaar voor is. Laat zien dat je ook andere geluiden en trends kent, ook als ze niet direct in je straatje passen.

4. Blind vertrouwen op onderbuikgevoel

Veel ondernemers denken: ik zie het overal gebeuren, dus het zal wel kloppen. Maar wat jij ziet in je omgeving is geen marktanalyse. Zonder cijfers of bredere onderbouwing is het gissen. Combineer praktijkervaring met harde data.

5. Copy-pasten zonder inzicht

Het overnemen van trends uit een sectorrapport zonder te laten zien wat het voor jou betekent, is een gemiste kans. Een investeerder wil jouw visie zien, niet alleen die van de Rabobank. Vraag jezelf telkens af: wat betekent dit voor mijn bedrijf? En: hoe speel ik hierop in?

6. Geen eerlijk beeld durven geven

Je wilt misschien liever geen beren op de weg benoemen, maar een ondernemingsplan zonder risico’s is ongeloofwaardig. Realisme straalt juist kracht uit. Benoem ook minder gunstige ontwikkelingen en vertel hoe je daar proactief op inspeelt.

7. Positionering overslaan

Veel ondernemers analyseren wel de markt, maar zeggen niks over hun eigen plek daarin. Terwijl dát juist laat zien dat je strategisch denkt. Laat zien: hoe onderscheid jij je in deze markt? Wat doe jij anders of beter dan anderen?

Waarom Credo Ondernemingsplan?

15 jaar
ervaring

1.000+ ondernemers
geholpen

Geschikt voor
financieringsaanvraag

Hulp nodig bij jouw ondernemingsplan?

Heb je hulp nodig bij het uitwerken van de marktontwikkelingen binnen jouw branche of wil je jouw ondernemersplan laten maken door iemand die de praktijk kent en precies weet wat externe partijen willen zien? Je kunt bij mij terecht voor een volledig ondernemingsplan op maat, inclusief financieel plan.

Heb je vragen of wil je sparren over jouw plannen? Neem dan vrijblijvend contact met me op.

Marktinformatie per branche: handige links

Wil je weten welke trends, cijfers en aandachtspunten belangrijk zijn in jouw sector? Hieronder vind je per branche een overzichtspagina met relevante informatie. Je ziet in één oogopslag wat er speelt in de markt én wat belangrijk is om op te nemen in je ondernemingsplan voor jouw type bedrijf.

Veelgestelde vragen over marktontwikkelingen in het ondernemingsplan

Waarom moet ik marktontwikkelingen opnemen in mijn ondernemingsplan?

Omdat geldverstrekkers willen zien dat je weet in welke omgeving je onderneemt. Marktontwikkelingen geven context: wat gebeurt er in jouw branche en hoe speel jij daarop in?

Hoe kom ik aan betrouwbare cijfers over mijn markt?

Gebruik bronnen als CBS, sectorrapporten van banken, brancheorganisaties, KVK en lokale overheden. Vermeld altijd je bron én het jaartal.

Wat als er negatieve ontwikkelingen zijn in mijn branche?

Benoem ze juist. Een realistisch beeld versterkt je geloofwaardigheid. Laat zien hoe je met risico’s omgaat of er zelfs kansen in ziet.

Moet ik landelijke of regionale cijfers gebruiken?

Beide. Landelijke trends geven overzicht, maar regionale cijfers zijn vaak beter afgestemd op jouw praktijk. Zeker als je lokaal werkt.

Ik kan geen cijfers vinden over mijn niche. Wat nu?

Gebruik bredere sectorcijfers en maak een onderbouwde inschatting. Combineer die met je eigen ervaring, gesprekken met klanten of waarnemingen uit de praktijk.

Hoeveel moet ik schrijven over marktontwikkelingen?

Dat hangt af van je branche, maar hou het beknopt en relevant. Een goed hoofdstuk is helder, bevat kerncijfers en maakt duidelijk wat jij met die info doet.