Zelfstandige behandelkliniek (ZBC) starten – zo maak je een overtuigend ondernemingsplan ZBC

Een eigen ZBC starten vraagt om een zorgvuldige voorbereiding, strakke regelgeving en een zeer duidelijke positionering in de zorgmarkt. In een ondernemingsplan ZBC beschrijf ik niet alleen het medische concept en de doelgroep, maar ook de eisen rondom kwaliteit, personeel, vergunningen en financiële haalbaarheid. Een ZBC valt onder specifieke wetgeving, waaronder de Wtza en Wkkgz, en financiers en toezichthouders willen exact weten hoe je deze borgt. In dit artikel leg ik uit welke onderdelen cruciaal zijn, welke risico’s je moet managen en waar je als startende zorgaanbieder tegenaan loopt.

Ik heb de afgelopen jaren meerdere ondernemingsplannen voor zelfstandige behandelklinieken geschreven — van cosmetische klinieken en orthopedische centra tot diagnostische ZBC’s — waardoor ik precies weet welke details essentieel zijn om vertrouwen te wekken bij banken, verhuurders en toezichthouders.

Heb je hulp nodig bij het opstellen van jouw ondernemingsplan of wil je sparren over je bedrijfsidee? Neem dan gerust vrijblijvend contact met me op.

Waarom een goed ondernemingsplan essentieel is bij het starten van een zelfstandige behandelkliniek

Een zelfstandige behandelkliniek opereert in een strikt gereguleerde omgeving. Zonder een sterk onderbouwd ondernemingsplan is het vrijwel onmogelijk om toestemming, financiering of contracten te krijgen. In mijn ondernemingsplannen voor ZBC’s richt ik me vooral op drie pijlers: kwaliteit, continuïteit en financiële gezondheid.

Een goed ondernemingsplan ZBC is essentieel omdat:

• Je moet aantonen dat je voldoet aan wet- en regelgeving, zoals de Wtza, Wkkgz, AVG en IGJ-normen. Toezichthouders willen precies zien hoe je kwaliteit en veiligheid borgt.
• Financiers willen inzicht in de doelgroepen, kostprijsstructuur en omzetpotentieel, omdat zorgomzet vaak afhankelijk is van doorlooptijden, tarieven en eventuele zorgcontractering.
• Je moet duidelijk maken welke behandelingen je aanbiedt en hoe je je onderscheidt van ziekenhuizen en andere ZBC’s in jouw regio.
• Personeelsplanning en BIG-geregistreerde professionals vormen een belangrijk risico. Een solide plan laat zien dat je beschikt over de juiste specialisten en een realistische loonkostenstructuur.
• Verhuurders van zorgpanden en vastgoedpartijen verlangen zekerheid dat je bedrijfsmodel stabiel en duurzaam is — vooral vanwege de medische inrichting en lange huurcontracten.

Een goed ondernemingsplan vergroot dus niet alleen je slagingskansen bij financiers, maar helpt ook om intern scherp te bepalen hoe je jouw kliniek opbouwt en laat groeien.

Specifieke aandachtspunten voor een zelfstandige behandelkliniek

Een ondernemingsplan voor een zelfstandige behandelkliniek vraagt om meer diepgang dan een standaard zorgonderneming. De druk op ziekenhuizen neemt al jaren toe, waardoor huisartsen en specialisten steeds vaker patiënten doorverwijzen naar ZBC’s voor laag- en middencomplexe zorg. In je ondernemingsplan moet je daarom niet alleen de medische inhoud en kwaliteit beschrijven, maar ook jouw rol binnen de regionale zorgketen. Hieronder werk ik de belangrijkste aandachtspunten uit.

1. Medische specialisatie en behandelconcept

Elke ZBC heeft een duidelijke focus: cosmetische zorg, orthopedie, oogheelkunde, dermatologie, pijnpoli’s, diagnostiek of andere specialistische zorg. Deze specialisatie maakt het mogelijk om sneller en efficiënter te werken dan in ziekenhuizen, waar brede zorg en spoedzorg voorrang hebben.
In het ondernemingsplan beschrijf ik altijd:

• Welke behandelingen je precies uitvoert
• Hoe het behandelproces is ingericht (doorlooptijden, triage, nazorg)
• Welke medische apparatuur nodig is
• Welke protocollen, richtlijnen en kwaliteitsnormen gelden
• Hoe jouw compacte organisatie leidt tot kortere wachttijden en hogere toegankelijkheid

2. Drukte in ziekenhuizen en de rol van ZBC’s

Ziekenhuizen kampen met personeelskrapte, volstromende poli’s en lange wachtlijsten. Daardoor ontstaat steeds meer vraag naar ZBC’s die een deel van de planbare zorg kunnen overnemen. In het ondernemingsplan laat ik zien:

• Voor welke zorggebieden ziekenhuizen in jouw regio onvoldoende capaciteit hebben
• Hoe jouw ZBC bijdraagt aan het verkorten van wachttijden
• Wanneer en waarom huisartsen en ziekenhuisafdelingen naar een ZBC doorverwijzen
• Wat jouw ZBC beter of efficiënter doet (bijv. kortere toegangstijden, minder overhead, specialistische focus, direct contact met behandelend arts)
• Hoe je jouw positie als aanvullend zorgaanbieder versterkt in de regionale zorgketen

3. Vergunningen, kwaliteit en toezicht

Omdat ZBC’s een deel van de ziekenhuiszorg overnemen, ligt de lat voor kwaliteit en veiligheid hoog. Ik werk in het ondernemingsplan precies uit:

• Of je meld- of vergunningplichtig bent onder de Wtza
• Hoe je voldoet aan de Wkkgz (klachtenregeling, incidentmeldingen, geschilleninstantie)
• Hoe je interne kwaliteitscontrole organiseert
• Hoe je IGJ-richtlijnen, audits en documentatie borgt
• Hoe je transparantie en risico-beheer structureel hebt ingericht

4. Personeel en BIG-registraties

Zonder bevoegd en bekwaam personeel kun je geen ZBC runnen. Daarbij komt dat ziekenhuizen zelf met personeelstekorten kampen, wat de arbeidsmarkt extra krap maakt. In het ondernemingsplan beschrijf ik daarom:

• Welke functies verplicht zijn voor jouw specialisme
• Welke registraties vereist zijn (BIG, soms RGS)
• Welke taken je in huis hebt en welke taken je uitbesteedt
• Hoe je continuïteit waarborgt bij ziekte of afwezigheid
• Hoe jouw compacte team zorgt voor snelle besluitvorming en efficiënte zorg

5. Locatie, inrichting en medische apparatuur

Een ZBC moet voldoen aan strikte eisen voor veiligheid, hygiëne, sterilisatie en privacy. Dat maakt de keuze voor locatie en inrichting essentieel. Ik werk altijd uit:

• Welke ruimten nodig zijn (spreekkamers, diagnostiek, OK’s, behandelkamers)
• Hoe de routing is ingericht voor een veilige patiëntflow
• Welke apparatuur noodzakelijk is en welke optioneel
• Onderhoud, servicecontracten en afschrijving
• Hoe je investeringen beheersbaar houdt zonder kwaliteit te verliezen

6. Contractering met zorgverzekeraars

Door de druk op ziekenhuizen zijn zorgverzekeraars steeds vaker bereid ZBC’s in te zetten voor specifieke zorggebieden. Daarom beschrijf ik:

• Of je kiest voor gecontracteerde of ongecontracteerde zorg
• Welke tarieven gelden (NZa-tarieven, behandelprofielen)
• Hoe contractering invloed heeft op wachttijden, omzet en groei
• Wat de impact is op cashflow en declaraties
• Hoe jouw ZBC aantoonbaar waarde toevoegt voor verzekeraars

7. Risico’s en compliance

Als ZBC werk je met medische gegevens, apparatuur en risicovolle zorgprocessen. Daarom beschrijf ik altijd:

• Risico’s rondom medicatieveiligheid, dataveiligheid en patiëntveiligheid
• Hoe je deze risico’s beheerst
• Welke protocollen, audits en rapportages je gebruikt
• Hoe je voldoet aan privacy- en veiligheidsnormen (AVG, NEN-normen)

Voor wie is het ondernemingsplan zelfstandige behandelkliniek bedoeld?

Een ondernemingsplan gebruik je om externe partijen te overtuigen dat jouw plannen haalbaar, realistisch en goed doordacht zijn. Verschillende organisaties beoordelen jouw plan vanuit hun eigen invalshoek. Denk aan:

• Financieringsaanvragen – bij banken, Qredits, investeerders of via crowdfunding.
• Gemeente – bij aanvragen voor vergunningen of lokale ondersteuning.
• Verhuurder van het pand – om te laten zien dat je de huur structureel kunt betalen.

Een goed ondernemingsplan geeft deze partijen inzicht in jouw ideeën, cijfers en risico’s. Het maakt duidelijk dat je professioneel te werk gaat en vergroot daarmee de kans op goedkeuring.

Waar letten financierders en andere partijen op? 

Elke partij die jouw ondernemingsplan beoordeelt, doet dat vanuit een ander perspectief. Om goedkeuring te krijgen is het belangrijk dat je plan duidelijk, compleet en realistisch is. Dit zijn de belangrijkste aandachtspunten:

Financierders

Zij beoordelen of jouw plannen financieel haalbaar zijn. Ze kijken met name naar:

• realistische omzetprognoses
• onderbouwde kosten
• gezonde marges
• de verhouding tussen eigen geld en vreemd vermogen
• het bedrijfsconcept en onderscheidend vermogen
• positionering in de markt
• kansen en risico’s
• jouw ervaring en ondernemersprofiel

Gemeenten

Gemeenten toetsen vooral op professionaliteit en naleving van regels. Denk aan:

• lokale regelgeving
• vergunningen
• kwaliteitseisen
• duurzaamheid en veiligheid
• geschiktheid van je locatie

Verhuurders van bedrijfspanden

Een verhuurder wil zekerheid dat jij een betrouwbare huurder bent. Ze letten op:

• financiële stabiliteit
• of het bedrijf past binnen het pand en de omgeving
• risico’s voor de omgeving
• continuïteit en betaalcapaciteit

Door in je plan duidelijk in te spelen op wat elke partij belangrijk vindt, laat je zien dat je professioneel te werk gaat en vergroot je de kans op goedkeuring. Daarom kijken we samen altijd eerst goed naar het doel van jouw plan. Ik houd hier vervolgens rekening mee bij het uitvragen van de informatie en bij het samenstellen van het plan, waardoor de kans op goedkeuring aanzienlijk groter wordt.

Sta je voor een start of overname? Deze artikelen helpen je verder:

• Een ondernemingsplan om een bedrijf te starten
• Een ondernemingsplan om een bedrijf over te nemen
• Een ondernemingsplan om een bedrijf uit te breiden
• Een ondernemingsplan om een bedrijf te reorganiseren

Inhoud van een ondernemingsplan zelfstandige behandelkliniek

Een compleet ondernemingsplan bestaat uit verschillende onderdelen die samen laten zien wie je bent, wat je gaat doen en hoe jouw bedrijf succesvol kan worden. Hieronder vind je de vaste structuur die in vrijwel elke sector wordt gebruikt.

• Inleiding – Een korte samenvatting van je plannen: wie ben je, wat ga je doen, je doelgroepen en waarom jouw bedrijf een grote kans van slagen heeft.
• De ondernemer – In dit onderdeel laat je zien wie jij bent als ondernemer. Je beschrijft je ervaring, motivatie, vaardigheden en waarom juist jij geschikt bent om dit bedrijf te runnen.
• De onderneming – Hier licht je de praktische kant van je bedrijf toe: rechtsvorm, locatie, aanbod, concept, openingstijden, inrichting, processen en samenwerkingen.
• De markt – Analyse van de markt waarin je actief bent.
  • Marktontwikkelingen – Bespreek trends en kansen in jouw sector en hoe dit invloed heeft op je positionering.
  • Doelgroepen – Wie is jouw ideale klant en waarom?
  • Concurrentie – Welke concurrenten zijn er, wat zijn hun sterke en zwakke punten en wat maakt jouw bedrijf uniek?
• De marketingmix – Werk onderstaande 5p’s uit.
  • Product – wat bied je precies aan?
  • Prijs – welke tarieven hanteer je en hoe positioneer je jezelf in de markt?
  • Plaats – waar ben je gevestigd en waarom is deze locatie aantrekkelijk?
  • Promotie – via welke kanalen ga je je doelgroepen bereiken en op welke manier?
  • Personeel – hoeveel personeel heb je nodig, functies/taken/salarissen/eisen en hoe ga je werven?
• SWOT-analyse – Overzicht van de sterke punten en zwakke punten (intern) en kansen en bedreigingen (extern) en hoe je hiermee omgaat.
• Financieel plan – Een realistische financiële uitwerking bestaande uit: investeringsbegroting, financieringsbegroting, exploitatiebegroting en liquiditeitsbegroting.

Wil je een goed voorbeeld zien of alles nog eens rustig nalezen? Bekijk dan ons voorbeeld ondernemingsplan. Daar zie je precies hoe een compleet plan is opgebouwd.

Omdat het financieel plan een cruciaal onderdeel van het ondernemingsplan is, gaan we daar hieronder dieper op in.

Wat mijn klanten zeggen

Financieel plan zelfstandige behandelkliniek

Een goed onderbouwd financieel plan zelfstandige behandelkliniek laat zien dat jouw plannen haalbaar zijn en dat je beschikt over voldoende startkapitaal om je bedrijf succesvol te beginnen én draaiende te houden. Financiers verwachten dat je onderstaande vier begrotingen opneemt in je financiële plan.

Investeringsbegroting zelfstandige behandelkliniek

In de investeringsbegroting vermeld je alle eenmalige kosten die nodig zijn om te starten. Deze begroting geeft financiers inzicht in welk startkapitaal nodig is om verantwoord te kunnen beginnen. Vermeld bij de investeringen in vaste activa in hoeveel jaar je ze afschrijft.

Financieringsbegroting zelfstandige behandelkliniek

De financieringsbegroting laat zien hoe je de start van je bedrijf betaalt. Je geeft aan hoeveel eigen geld je inbrengt en welk deel je financiert via bijvoorbeeld een banklening, Qredits of investeerders. Financiers letten op de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen en of je voldoende buffer hebt om de opstartmaanden te overbruggen. Vermeld bij het vreemd vermogen de looptijd en het rentepercentage van de lening.

Exploitatiebegroting zelfstandige behandelkliniek

In de exploitatiebegroting werk je uit welke omzet je verwacht, welke kosten je maakt en wat er onderaan de streep overblijft in de komende drie jaar. Denk aan omzetprognoses, inkoop, personeelskosten, kantoorkosten, huisvestingskosten, verkoopkosten, rente, belasting en overige bedrijfskosten. Financiers willen zien dat je aannames realistisch, onderbouwd en passend zijn bij jouw markt en doelgroep.

Liquiditeitsbegroting zelfstandige behandelkliniek

De liquiditeitsbegroting toont je maandelijkse geldstromen voor de komende drie jaar. Je laat zien wanneer inkomsten binnenkomen, wanneer uitgaven worden gedaan en of je genoeg buffer hebt om pieken en dalen op te vangen. Een positieve liquiditeit is essentieel om continuïteit en financiële stabiliteit aan te tonen.

Heb je hulp nodig bij het opstellen van je ondernemingsplan of financieel plan?

Lees dan meer over mijn werkwijze via: Ondernemingsplan laten maken.

Waarom Credo Ondernemingsplan?

Wat moet je regelen als je een zelfstandige behandelkliniek start?

Een zelfstandige behandelkliniek starten betekent dat je al vóór de opening veel moet regelen op het gebied van kwaliteit, personeel, vergunningen en financiën. In mijn ondernemingsplannen neem ik deze onderdelen altijd uitgebreid mee, zodat financiers en toezichthouders zien dat je voorbereid bent.

1. Wtza-melding of vergunning

Afhankelijk van de omvang en het aantal zorgverleners moet je een Wtza-melding doen of een vergunning aanvragen. Dit moet geregeld zijn voordat je patiënten gaat behandelen.

2. Kwaliteitsmanagement volgens Wkkgz

Je moet onder andere regelen:

• Aansluiting bij een erkende klachtenfunctionaris
• Een landelijk erkende geschilleninstantie
• Interne meldprocedures voor incidenten en calamiteiten
• Jaarlijkse kwaliteitsrapportages

3. BIG-geregistreerde professionals

Zorgverleners moeten aantoonbaar bevoegd en bekwaam zijn. Dit geldt ook voor ingehuurde specialisten of freelancers.

4. Medische inrichting en apparatuur

Voor operatiekamers, behandelruimtes en diagnostische apparatuur gelden strikte normen. Ik beschrijf altijd:

• Hygiëne- en sterilisatie-eisen
• Onderhoudscontracten
• Kosten, afschrijving en financiering van apparatuur

5. ICT & beveiliging van patiëntgegevens

Je hebt een goed EPD, veilige communicatie en AVG-proof dataverwerking nodig. Het ontbreken van deze onderdelen leidt direct tot afkeuring door financiers of toezichthouders.

6. Contracten & samenwerkingen

Denk aan samenwerkingen met anesthesisten, laboratoria, radiologiepartners, apotheken en leveranciers van medische apparatuur.

7. Financieel plan ZBC

Bij een ZBC zijn investeringen vaak hoog, terwijl de doorlooptijd tot omzet langer kan zijn. Daarom werk ik in het financieel plan altijd uit:

• Kostprijzen per behandeling
• Investeringen & afschrijvingen
• Personeelslasten
• Begroting en cashflow
• Scenarioplanning (bijv. beperkte contractering)

Deze elementen zorgen ervoor dat een ZBC realistisch, veilig en financieel gezond kan starten.

ChatGPT vs. maatwerk ondernemingsplan

ChatGPT

AI-tools zoals ChatGPT maken het makkelijk om snel een ondernemingsplan te schrijven. Met een paar prompts rolt er binnen enkele minuten een compleet plan uit. Maar zo’n plan mist vaak precies wat financiers willen zien: realistische cijfers, marktkennis en voldoende diepgang om vertrouwen te wekken.

ChatGPT kan wel tekst genereren, maar geen praktijkervaring toepassen of kritisch meedenken. De output van AI is volledig afhankelijk van jouw input. Ik zie regelmatig plannen die met AI zijn gemaakt: ze zijn oppervlakkig, missen onderbouwing en overtuigingskracht. Financiers herkennen dit direct.

Vooral bij het financieel plan gaat het vaak mis:

• bedragen zijn niet realistisch
• marges kloppen niet
• belangrijke kosten worden vergeten
• alles is gebaseerd op gemiddelden, er wordt geen rekening gehouden met jouw specifieke situatie

Maatwerk ondernemingsplan

Daarom werk ik anders.

Ik begin altijd met een persoonlijk gesprek, waarin ik door gerichte vragen te stellen de juiste informatie boven tafel haal. Dat vertaal ik vervolgens naar een plan dat inhoudelijk sterk, financieel realistisch en volledig afgestemd is op jouw bedrijf, doelgroep, locatie en markt.

Door mijn sectorkennis en ervaring met financierders en andere externe partijen weet ik precies waar zij op letten. Tijdens het uitvragen van informatie en het schrijven van het plan houd ik daar continu rekening mee.

Een goed ondernemingsplan vraagt om maatwerk. Ik zorg ervoor dat jouw plan klopt, overtuigt en haalbaar is, zodat jij met vertrouwen je plan kunt indienen.

Wil je weten wat de belangrijkste verschillen zijn tussen een AI-ondernemingsplan en een maatwerk ondernemingsplan? Lees dan mijn blog ChatGPT vs. maatwerk ondernemingsplan.

Veelgestelde vragen over een ondernemingsplan zelfstandige behandelkliniek

Heb ik een Wtza-melding of een volledige vergunning nodig om een ZBC te starten?

Welke specialisten heb ik minimaal nodig om een ZBC te openen?

Hoe bepaal ik welke behandelingen ik in mijn ZBC kan uitvoeren?

Welke investeringen komen kijken bij het starten van een ZBC?

Kan ik als startende ZBC direct zorgcontracten afsluiten met verzekeraars?

Hoe krijg ik voldoende patiënten als nieuwe ZBC?

Wat moet ik regelen op het gebied van kwaliteits- en veiligheidsnormen?

Is een elektronisch patiëntendossier verplicht?

Geschreven door: Jeroen Coenen

Jeroen Coenen is oprichter van Credo Ondernemingsplan en heeft ruim 15 jaar ervaring met het schrijven van professionele ondernemingsplannen. Hij heeft inmiddels meer dan 1.000 ondernemers geholpen in uiteenlopende sectoren bij het verkrijgen van financiering en een succesvolle bedrijfsstart.